Jeżeli jesteś pracownikiem/pracownicą oddelegowanym/oddelegowaną do Niemiec
Oddelegowanie oznacza, że masz umowę o pracę i na stałe pracujesz w Polsce, ale na określony czas zostajesz wysłany/wysłana – przez pracodawcę – do Niemiec, aby wykonać tam pewne zlecenie, które Twój pracodawca uzgodnił z niemieckim przedsiębiorstwem.
Szczegóły wyjazdu do Niemiec musisz negocjować ze swoim pracodawcą w Polsce.
| Ważne: Pracodawca Ci się nie zmienia. Dotychczasowy polski pracodawca wciąż jest odpowiedzialny za wypłacanie Twojego wynagrodzenia! |
Dodatkowo, do umowy o pracę, powinieneś/powinnaś podpisać aneks zawierający następujące punkty:
- nazwę i adres przedsiębiorstwa w Niemczech, do którego masz być oddelegowany/oddelegowana
- osobę do kontaktu na czas oddelegowania do Niemiec
- miejsce i czas oddelegowania
- zakres obowiązków
- wynagrodzenie: wysokość, dodatki, wypłaty specjalne
- czas pracy
- wymiar urlopu
- wyrównanie za dodatkowe koszty związane z podróżą, zakwaterowaniem, przeprowadzką
- warunki zatrudnienia po powrocie do Polski
W Polsce należy złożyć podanie w oddziale ZUS o wydanie zaświadczenia A1. Zwykle robi to za Ciebie pracodawca. Zaświadczenie A1 stanowi dowód dla niemieckich urzędów, że jesteś oddelegowany/oddelegowana zgodnie z prawem.
Dokument ten należy okazywać przy wszystkich kontrolach. Zaświadczenie A1 potwierdza, że pozostajesz w stosunku pracy w rozumieniu polskiego prawa, i że Twój pracodawca w Polsce musi odprowadzać za Ciebie składki na ubezpieczenia społeczne, emerytalne i chorobowe. Miejsce pracy w Niemczech jest więc w Twoim przypadku jedynie tymczasowe, a polska umowa o pracę reguluje nadal wszystkie prawa i obowiązki.
| Co musisz wiedzieć: Twój stosunek pracy w dalszym ciągu podlega prawu polskiemu. |
Dodatkowo korzystasz z następujących niemieckich przepisów ochronnych:
- Płaca minimalna: Pracodawca z Polski musi Ci w każdym wypadku wypłacić obowiązującą w Niemczech płacę minimalną. W Niemczech są dwa rodzaje płacy minimalnej istotne dla pracowników/pracownic oddelegowanych.
- Pierwszy to ustawowa płaca minimalna w wysokości 12,41 euro brutto za godzinę pracy (2024).
- Drugi to płace minimalne ustalone w branżowych układach zbiorowych pracy, które często są wyższe niż ustawowa płaca minimalna. Do sektorów, w których przyjęto takie normy zaliczają się np.: budownictwo, sprzątanie obiektów oraz usługi pielęgnacyjne i opiekuńcze. Dowiedz się więcej na temat aktualnych stawek płacy minimalnej w poszczególnych branżach! Więcej szczegółów w rozdziale II.2.c. Wynagrodzenie.
- Maksymalny wymiar czasu pracy i minimalny wymiar czasu wolnego na odpoczynek: W Niemczech zapisy ustawowe regulują maksymalną liczbę godzin pracy dziennie i tygodniowo. Zgodnie z prawem nie możesz pracować więcej niż 8 godzin dziennie i 48 godzin w tygodniu. Istnieje możliwość wydłużenia czasu pracy do 10 godzin dziennie, pod warunkiem, że w okresie 24 tygodni lub 6 miesięcy średnia czasu pracy nie będzie przekraczać 8 godzin dziennie.
Masz prawo do przerw w pracy: przynajmniej 30-minutowej, jeżeli pracujesz od 6 do 9 godzin dziennie oraz przynajmniej 45-minutowej, jeżeli pracujesz więcej niż 9 godzin.
|
Ważne: Do czasu pracy wlicza się każdą godzinę, w której jesteś do dyspozycji pracodawcy! Oczekiwanie na materiały budowlane na budowie, czy na wymeldowanie się gości z hotelu, także przepisową przerwę np. na parkingu przy autostradzie, gdy pracujesz w branży transportowej. Do czasu pracy zaliczają się również dyżury, czyli okresy, w których masz obowiązek być w pobliżu miejsca pracy i do dyspozycji pracodawcy, np. gdy zajmujesz się opieką nad osobami starszymi lub chorymi. Najlepiej zasięgnij informacji w poradni! |
- Minimalny wymiar urlopu wypoczynkowego: W Niemczech masz prawo do płatnego urlopu wypoczynkowego w wymiarze 24 dni roboczych w roku (jeżeli pracujesz 6 dni w tygodniu) albo 20 dni roboczych (jeżeli pracujesz 5 dni w tygodniu). Pracodawca w Polsce musi udzielić Ci urlopu wypoczynkowego przynajmniej w takim wymiarze!
- Ochrona macierzyństwa: Kobiety w ciąży są objęte szczególną ochroną przed wypowiedzeniem umowy o pracę. Ponadto są zwolnione z obowiązku świadczenia pracy w okresie od 6 tygodni przed porodem do 8 tygodni po porodzie.
- Bezpieczeństwo w miejscu pracy: Np. nakaz noszenia kasku ochronnego i odzieży ochronnej na budowach. Obowiązują m.in.: Ustawa o ochronie w miejscu pracy, Rozporządzenie o bezpieczeństwie i ochronie zdrowia na budowach oraz Rozporządzenie o pracy dzieci i młodocianych.
Te przepisy są wiążące dla Twojego pracodawcy z Polski, który nie może uchylać się od ich stosowania, gdyby to miało działać na Twoją niekorzyść!
- Cały czas podlegasz ubezpieczeniu chorobowemu w Polsce. Od NFZ otrzymasz Europejską Kartę Ubezpieczenia Zdrowotnego, która zapewni Ci dostęp do niezbędnych świadczeń medycznych w Niemczech.
Jeżeli jesteś oddelegowany/oddelegowana na dłuższy okres, odpowiedni oddział NFZ wystawi Ci dokument S1 (kiedyś E 106). Dzięki niemu możesz wnioskować w dowolnej niemieckiej kasie chorych o wydanie karty ubezpieczenia zdrowotnego na czas Twojego pobytu. Zyskasz wtedy prawo do wszystkich świadczeń medycznych, do których mają dostęp osoby ubezpieczone w Niemczech.
| Uwaga: Niektórzy pracodawcy będą twierdzić, że wystarczy ubezpieczenie turystyczne. To nie jest prawda! |
- Podatek od wynagrodzenia: Jeżeli pracujesz na podstawie oddelegowania ponad 183 dni, musisz odprowadzać w Niemczech podatek od wynagrodzenia. Ty lub pracodawca musicie zgłosić to w urzędzie skarbowym w Niemczech.
- Jeżeli okres oddelegowania trwa dłużej niż 24 miesiące, pracodawca od 25. miesiąca musi odprowadzać za Ciebie składki na ubezpieczenie społeczne w Niemczech. Jeżeli od początku wiadomo, że oddelegowany/oddelegowana zostajesz na dłużej niż 24 miesiące, należy zgłosić to do oddziału ZUS w Kielcach, który zweryfikuje, czy w drodze wyjątku możesz wciąż korzystać z ubezpieczenia w Polsce.
- Uwaga na oszustów!
Niektórzy pracodawcy oddelegowują pracowników/ pracownice do Niemiec mimo, że nie mają do tego prawa. To są przede wszystkim „firmy krzak”, czyli przedsiębiorstwa, które mają jedynie polski adres do korespondencji, ale nie prowadzą w Polsce żadnej działalności gospodarczej. Takie firmy z reguły nie mają prawa oddelegowywać pracowników/pracownic do Niemiec. Dbaj o to, aby dostać zaświadczenie A1 i miej je zawsze przy sobie. Jeżeli masz wątpliwości co do pracodawcy, który oddelegowuje Cię do Niemiec, skontaktuj się z
Państwową Inspekcją Pracy:
Główny Inspektorat Pracy
ul. Barska 28/30
02-315 Warszawa
tel. +48 22 391 82 15
faks +48 22 391 82 14
e-mail: kancelaria@gip.pip.gov.pl
grudzień 2015